Joriy son

Yuridik fanlar axborotnomasi 3-son 2025

Ushbu sonda keyingi mavzular yoritilgan

Maqolalar bilan tanishib chiqish
PDF yuklash
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASINING YANGI TAHRIRDAGI KONSTITUTSIYASI ASOSIDA JINOYAT QONUNINI TAKOMILLASHTIRISH BOʻYICHA AYRIM MULOHAZALAR

Safarov Djaxongir Ismoilovich

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi masʼul xodimi, yuridik fanlar doktori, dotsent

Annotatsiya
Maqolada Oʻzbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Konstitutsiyasi asosida jinoyat qonunini takomillashtirishning bir qator yoʻnalishlari tahlil qilindi. Bunda ilmiy bilishning tahliliy, umumlashtirish, qiyosiy-huquqiy, tizimli-tuzilmaviy va formal yuridik oʻrganish usullaridan foydalanildi. Oʻzbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Konstitutsiyasi tegishli qonunlar va boshqa normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilinishidan yoki mavjudligidan qatʼi nazar, toʻgʻridan toʻgʻri amal qiladi, bu esa boshqa qonun hujjatlari, shu jumladan, insonning asosiy huquq va erkinliklariga daxl qiluvchi jinoyat qonunining ham Konstitutsiyaga muvofiqligini koʻrib chiqishni taqozo etadi. Shu munosabat bilan maqolada yangi tahrirdagi Konstitutsiyadan kelib chiqib, Jinoyat kodeksini takomillashtirish boʻyicha soha vakillari oldida turgan asosiy vazifalar haqida fikr yuritilgan. …
NODAVLAT NOTIJORAT TASHKILOTLARI FAOLIYATINI HUQUQIY TARTIBGA SOLISH: NAZARIY-HUQUQIY JIHATLAR VA MODELLAR

Narimanov Bekzod Abduvaliyevich

O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Inson huquqlari bo‘yicha vakili (ombudsman) o‘rinbosari, yuridik fanlar doktori, dotsent

Annotatsiya
Maqolada nodavlat notijorat tashkilotlari faoliyatini huquqiy tartibga solishning nazariy asoslari, amaliy mexanizmlari va mavjud modellari chuqur tahlil qilinadi. Nodavlat notijorat tashkilotlarining demokratik jamiyatni shakllantirishdagi o‘rni, ularning ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, aholining turli qatlamlari manfaatlarini ifodalash va himoya qilishdagi ahamiyati hamda inson huquq va erkinliklarini ro‘yobga chiqarishdagi roli yoritiladi. Tadqiqot doirasida nodavlat notijorat tashkilotlarining samarali faoliyat yuritishi uchun zarur bo‘lgan huquqiy, tashkiliy, iqtisodiy va institutsional shart-sharoitlar, davlat bilan o‘zaro hamkorlik mexanizmlari hamda jamoatchilik ishtirokini ta’minlovchi vositalar o‘rganiladi. …
KIBER HUQUQNING NAZARIY ASOSLARI: HUQUQIY TARTIBGA SOLISHNING KONSEPTUAL MODELI

Gulyamov Said Saidaxrarovich

Toshkent davlat yuridik universiteti Kiber huquq kafedrasi mudiri,yuridik fanlar doktori, professor

Annotatsiya
Ushbu maqolada zamonaviy huquqshunoslikda mustaqil huquqiy fan sifatida kiber huquqni tashkil etuvchi shakllanayotgan nazariy asoslar, meʼyoriy iyerarxiyalar va metodologik asoslar tadqiq etiladi. Konstitutsiyaviy moslashuv, fanlararo muvofiqlashuv mexanizmlari va qiyosiy tartibga solish yondashuvlarini tahlil qilish orqali muallif kiber huquqning texnologik boshqaruv vazifalarini hal qilishda anʼanaviy huquqiy sohalar bilan qanday integratsiyalashishini tushunish uchun nazariy model ishlab chiqishga intiladi. Kiber huquq boʻyicha oʻquv dasturlarini rivojlantirish sohasidagi taʼlim tashabbuslari, jumladan, Markaziy Osiyoda kiber huquq taʼlimining yetakchi markazi boʻlgan Toshkent davlat yuridik universiteti kabi muassasalardagi dasturlar tahlili bu yerdagi kiber huquq kurslari oʻrnatilgan huquqshunoslik anʼanalari doirasida raqamli transformatsiyani boshqarish uchun tizimli nazariy asoslar zarurligini koʻrsatadi. …
ZAMONAVIY BIOTEXNOLOGIYA SOHASIDAGI FUQAROLIK-HUQUQIY MUNOSABATLARNING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI

Mamanazarov Sardor Shuxratovich,

Toshkent davlat yuridik universiteti Ingliz huquqi va Yevropa Ittifoqi huquqi kafedrasi mudiri,yuridik fanlar bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Ushbu tadqiqot biotexnologiya sohasidagi fuqarolik-huquqiy munosabatlarning nazariy asoslari va amaliy xususiyatlarini kompleks tahlil qilishga qaratilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi biotexnologiya tushunchasini aniq belgilash, uning tarixiy rivojlanish dinamikasini chuqur o‘rganish hamda biotexnologiya sohasidagi fuqarolik-huquqiy munosabatlarning o‘ziga xos xususiyatlarini tizimli va keng qamrovli tahlil qilishdan iborat. Muammoning qo‘yilishi zamonaviy biotexnologiya faoliyatining an’anaviy fuqarolik huquqi institutlariga nisbatan tubdan farqlanuvchi o‘ziga xos tabiatga ega ekanligidan kelib chiqadi. Tadqiqot jarayonida qiyosiy-huquqiy, tahliliy-sintetik metodlar, tarmoqlararo ilmiy yondashuv va tizimli tahlil usullari keng qo‘llangan. …
DAVLAT XARIDLARI BITIMLARINI MAXSUS SHARTNOMA TURI SIFATIDA BAHOLASH

Samandarova Feruza Baxromjon qizi

Toshkent davlat yuridik universiteti tayanch doktoranti

Annotatsiya
Mazkur maqolada davlat xaridlari shartnomasining huquqiy tabiati fuqarolik-huquqiy nazariya nuqtayi nazaridan tahlil qilingan. Davlat xaridlarida tuziladigan shartnomalar Fuqarolik kodeksida nazarda tutilgan umumiy shartnoma belgilariga ega bo‘lsa-da, o‘z mohiyatiga ko‘ra, fuqarolik va ma’muriy huquq elementlarini mujassamlashtirgan maxsus tartibga ega shartnoma turi sifatida namoyon bo‘ladi. Maqolada ushbu shartnomalarning o‘ziga xos xususiyatlari, ularning boshqa shartnomalardan farqli jihatlari, davlat manfaatlariga xizmat qiluvchi cheklovlar, korrupsiyaning oldini olish va raqobatni rivojlantirishdagi o‘rni, shartnoma tuzish erkinligi prinsipining maxsus ko‘rinishi yoritilgan. …
OʻZBEKISTON RESPUBLIKASIDA AQLLI SHAHARLAR RIVOJLANISHINING HUQUQIY ASOSLARINI TAHLIL QILISH: HOZIRGI HOLAT VA TAKOMILLASHTIRISH ISTIQBOLLARI

Abduvaliyev Bahodir Аbdulxayevich

Oʻzbekiston Respublikasi Huquqni muhofaza qilish akademiyasi mustaqil izlanuvchisi, Toshkent sh. Yunusobod tumani hokimi

Annotatsiya
Maqolada Oʻzbekiston Respublikasida aqlli shaharlarni rivojlantirishning huquqiy asoslari hozirgi holatga koʻra, raqamli transformatsiya va “Oʻzbekiston-2030” strategiyasini amalga oshirish sharoitida tadqiq etilgan. Amaldagi qonun hujjatlari qiyosiy-huquqiy, tizimli, tarkibiy-funksional tahlil, shuningdek, kontent-tahlil va ekspert baholash usullaridan foydalangan holda kompleks tahlil qilingan. Asosiy meʼyoriy hujjatlar, jumladan, “Aqlli shahar” texnologiyalarini joriy etish konsepsiyasi, “Raqamli Oʻzbekiston – 2030” strategiyasi va boshqa tegishli qonun hujjatlari oʻrganilganida aniqlanishicha, aqlli shaharlar sohasidagi meʼyoriy-huquqiy baza dastlabki shakllanish bosqichida boʻlib, fragmentarlik, tizimli yondashuvning yoʻqligi va turli huquqiy hujjatlar oʻrtasida muvofiqlik yetarli emasligi bilan tavsiflanadi. …
HUQUQNI SUIISTE’MOL QILISH FENOMENI TO‘G‘RISIDAGI QARASHLAR GENEZISI

Mamadaliyev Avvolbek Ziyoitdinovich

Oʻzbekiston Respublikasi Odil sudlov akademiyasimustaqil izlanuvchisi, yuridik fanlar bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Ushbu maqolada “huquqni suiiste’mol qilish” fenomenining tarixi, nazariy asoslari va axloqiy mazmunlari har tomonlama tahlil qilingan. Avvalo, qadimgi Rim huquqida shakllangan “bona fides” (toza vijdon, insof) tushunchasi va uning shartnomaviy hamda mulkiy munosabatlarda adolatni ta’minlashdagi o‘rni ko‘rsatilgan. Muallif Rim yuristlari ta’limotlariga tayanadi va “insof” prinsipi huquq subyektlarining xatti-harakatlarini baholashda asosiy mezon sifatida xizmat qilganini ta’kidlaydi. XVIII–XIX asrlarda Fransiyada paydo bo‘lgan “abus de droit” va “shikana” konsepsiyalari orqali huquqdan zararli maqsadlarda foydalanishning oldini olish mexanizmlari shakllantirilgani, ularning Germaniya va Shveysariya qonunchiligiga ham kuchli ta’sir ko‘rsatgani tahlil etilgan. …
TADBIRKORLIK FAOLIYATINI MOLIYALASHTIRISH MEXANIZMLARI VA ULARNI TAKOMILLASHTIRISH ISTIQBOLLARI

Rahmatov Azizbek Iskandar o‘g‘li

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi,O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi bo‘lim boshlig‘i

Annotatsiya
Bugun tadbirkorlik sohasini rivojlantirish va tadbirkorlarning o‘z faoliyatlarini boshlash jarayonida ularni qo‘llab-quvvatlashga alohida e’tibor qaratilmoqda. Faoliyatini qisqa muddatda tugatmaslik hamda turli byurokratik to‘siqlarga uchramasligi uchun qonunchilik bazasini takomillashtirish orqali bir qancha soliq imtiyozlari qo‘llanib, litsenziya va ruxsatnomalarni olish jarayonlari soddalashtirilmoqda. Qolaversa, turli davlat idoralari tomonidan talab etiladigan bir qancha hujjat va ma’lumotlarni so‘rab olish bekor qilinib, tegishli axborot tizimlari orqali zarur axborotni vakolatli organlar orqali bevosita olish tartiblari belgilandi. Har bir tadbirkor uchun o‘z faoliyatini boshlashda zarur bo‘lgan asosiy manba mablag‘ hisoblanadi. Ushbu mablag‘ bilan tadbirkor davlat ro‘yxatidan o‘tib, faoliyat yuritishi uchun joyga egalik qiladi. …
BLOKCHEYN TEXNOLOGIYALARIDA MAʼLUMOTLARNI FUQAROLIK-HUQUQIY TARTIBGA SOLISHNING KONVERGENSIYA VA DIVERGENSIYASI: YEVROPA ITTIFOQI “MAʼLUMOTLAR TOʻGʻRISIDA”GI QONUNI TAJRIBASI HAMDA OʻZBEKISTON UCHUN ISTIQBOLLAR

Rodionov Andrey Aleksandrovich

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi

Annotatsiya
Maqolada 2023-yildagi Yevropa Ittifoqining “Maʼlumotlar toʻgʻrisida”gi innovatsion qonuni (EU Data Act) misolida blokcheyn maʼlumotlarini fuqarolik-huquqiy tartibga solishda konvergensiya va divergensiya jarayonlari oʻrganildi. Qiyosiy-huquqiy tahlil va huquqiy modellashtirish usullari yordamida ushbu qonunning 36-moddasida belgilangan majburiy favqulodda toʻxtatish funksiyalari orqali aqlli shartnomalarni nazorat qilishga oid yevropacha yondashuvlarni unifikatsiya qilish mexanizmlari tahlil qilindi. Tadqiqotda Yevropa modeli markazlashtirilmagan tizimlarning texnologik mustaqilligi va huquqiy nazorat talablari oʻrtasida optimal muvozanatni taʼminlaydigan noyob huquqiy rejimni qanday yaratishi koʻrsatilgan. Blokcheyn texnologiyalarini tartibga solishning xalqaro amaliyotida huquqiy divergensiyaning asosiy yoʻnalishlari, jumladan, aqlli shartnomalarni huquqiy baholash, sud nazorati mexanizmlarida va turli davlatlar hamda huquqiy oilalarning yurisdiksion yondashuvlaridagi jiddiy tafovutlar aniqlangan. …
MASʼULIYATI CHEKLANGAN JAMIYATDA ULUSHNI SOTISH MUNOSABATLARINING HUQUQIY TARTIBGA SOLINISHI: NAZARIYA VA AMALIYOT

Saidov Maqsudbek Norboyevich

Toshkent viloyat maʼmuriy sudining sudyasi, yuridik fanlar boʻyicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Fuqarolik munosabatlarining obyekti sifatida masʼuliyati cheklangan jamiyatdagi ulushni haq evaziga boshqaning ixtiyoriga o‘tkazishning bir qator oʻziga xos xususiyatlari mavjud. Biroq Fuqarolik kodeksi normalari korporativ munosabatlarni toʻgʻridan toʻgʻri qamrab olmagani sababli ulushni haq evaziga boshqa shaxsga oʻtkazish jarayonida ayrim tushunmovchiliklar kelib chiqmoqda. Baʼzi hollarda esa bu tushunmovchiliklar sudlarda koʻrilayotgan ishlarning predmetiga aylanmoqda. Bundan tashqari, ulushga egalik huquqini roʻyxatdan oʻtkazish bilan bogʻliq tartib-taomillar baʼzan korporativ munosabatlarda beqarorlikni keltirib chiqarmoqda. Maqolada masʼuliyati cheklangan jamiyat ishtirokchisining ulushini boshqa ishtirokchilarga yoki uchinchi shaxslarga sotish masalalari nazariy va amaliy tahlil qilindi. Fuqarolik qonunchiligidagi ayrim shartnomalar (oldi-sotdi, sessiya)ga oid normalarni ulushni boshqa shaxsga oʻtkazish munosabatlariga nisbatan qoʻllash toʻgʻrisidagi fikrlar koʻrib chiqildi. …
ARIZANI KOʻRMASDAN QOLDIRISH VA XUSUSIY SHIKOYAT QILISH HUQUQI: AMALIYOT, MUAMMO VA TAKLIFLAR

Sultonova Sevinch Bekmurod qizi

Toshkent davlat yuridik universiteti talabasi

Mirzayev Islomjon Xushnazar o‘g‘li

Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi qoshidagi Yuridik kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti oʻqituvchisi, “BLG” AF advokati

Annotatsiya
Mazkur maqolada Oʻzbekiston Respublikasining Fuqarolik protsessual kodeksida arizani koʻrmasdan qoldirish institutining huquqiy asoslari, amaliyotdagi muammolari va xususiy shikoyat kiritish imkoniyatining cheklanganligi tahlil qilinadi. Tadqiqotning maqsadi – arizani koʻrmasdan qoldirishga oid qonunchilik normalarining samaradorligini oʻrganish, amaliyotda yuzaga kelayotgan taraflarning protsessual huquqlarini cheklovchi holatlarni aniqlash va ushbu qonun normalarini takomillashtirish boʻyicha takliflar ishlab chiqishdan iborat. Tadqiqot metodologiyasi sifatida qonun hujjatlari, sud amaliyoti misollari va Oliy Sud rasmiy javoblari asosida huquqiy tahlil qoʻllandi. Natijalar shuni koʻrsatdiki, Oʻzbekiston Respublikasi Fuqarolik protsessual kodeksining 123-moddasidagi mavjud cheklovlar fuqarolarning sud himoyasi huquqini toʻliq taʼminlamayapti, davlat boji summasi katta miqdorda undirilib, sud qaroriga yuqori instansiyada shikoyat qilish imkoniyatining yoʻqligi amaliy muammolarni keltirib chiqarmoqda. …
ATROF MUHITNI MUHOFAZA QILISH SOHASIDA O‘ZBЕKISTON MILLIY STANDARTLASHTIRISH TIZIMINI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI

Rajabov Nariman Sharifbayevich

Toshkent davlat yuridik universiteti Ekologiya huquqi kafedrasi professori, yuridik fanlar doktori

Annotatsiya
Barqaror rivojlanish sharoitida mamlakatimizda ekologik standartlashtirish bo‘yicha o‘rnatilgan talablarga rioya etilishi yuzasidan olib borilayotgan davlat ekologik siyosatining muhim ustuvor masalalari hozirgi bozor talablari asnosida amalga oshirilishini taqozo etadi. Aslida, ekologik standartlar tabiiy obyektlar holatining miqdoriy va sifat ko‘rsatkichlarini ifodalaydigan, huquqiy ahamiyatga va huquqiy hujjatlarning barcha xususiyatlariga ega bo‘lgan texnikaviy-huquqiy hujjat bo‘lib, ularga muvofiq tabiiy resurslarning ayrim turlaridan foydalanishning huquqiy rejimi, tabiatdan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lmagan sohalarda ham faoliyatning ekologik qoidalarini belgilaydi. Mazkur ilmiy maqolada ekologik standartlashtirishning mohiyati, uning o‘ziga xos xususiyatlari va ahamiyati yoritilib, mazkur sohani rivojlantirishga oid qonunchilikning hozirgi holati va uni takomillashtirish istiqbollariga oid huquqiy masalalar ilmiy-nazariy nuqtayi nazardan tahlil etilgan hamda bu borada mualliflik takliflari ilgari surilgan. …
KUCHLI RUHIY HAYAJONLANISH HOLATIDA QASDDAN ODAM OʻLDIRGAN SHAXSGA JAZO TAYINLASHDA JABRLANUVCHI XULQ-ATVORINING EʼTIBORGA OLINISHI

Niyozova Salomat Saparovna

Toshkent davlat yuridik universiteti Jinoyat huquqi, kriminologiya va korrupsiyaga qarshi kurashish kafedrasi professori, yuridik fanlar doktori

Annotatsiya
Mazkur maqolada kuchli ruhiy hayajonlanish holatida qasddan odam oʻldirgan shaxsga jazo tayinlashda jabrlanuvchi xulq-atvorining eʼtiborga olinishiga doir masalalar bayon etilgan. Shuningdek, maqolada aybdorning kuchli ruhiy hayajonlanishiga asosiy sabab jabrlanuvchining gʻayriqonuniy harakati ekanligi, shuning uchun qonunda toʻsatdan paydo boʻladigan ruhiy hayajonlanish jazoni yengillashtiruvchi holat sifatida belgilanishi tahlil etilgan. Kuchli ruhiy hayajonlanish holatida sodir etiladigan qasddan odam oʻldirish jinoyatining obyektiv tomoni tahlil etilib, unda qasddan odam oʻldirish jabrlanuvchining zoʻrlik ishlatishiga javoban kelib chiqqanligi; jabrlanuvchi tomonidan ogʻir haqoratlash (inson qadr-qimmatini toptash, uni jinoyat yoki axloqqa qarshi harakat qilganlikda ayblash, dini va millatini haqoratlash); jabrlanuvchining qonunga xilof boshqa harakat-harakatsizligiga (oʻz burchini bajarishdan boʻyin tovlash kabilar) eʼtibor qaratish lozimligi taʼkidlab oʻtilgan. …
SHAXSGA DOIR MAʼLUMOTLAR TOʻGʻRISIDAGI QONUNCHILIKNI BUZGANLIK UCHUN JINOIY JAVOBGARLIK BELGILASHNING IJTIMOIY ZARURIYATI

Choriyev Anvar Qoʻziyevich

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi

Annotatsiya
Ushbu maqolada muallif shaxsga doir maʼlumotlarni himoya qilish masalasini bugungi raqamli jamiyatdagi eng muhim va dolzarb mavzulardan biri sifatida yoritadi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining jadal rivojlanishi insonning shaxsiy hayoti, xususan, shaxsiy maʼlumotlar xavfsizligiga jiddiy tahdidlar tugʻdirayotgani taʼkidlanadi. Elektron hujjatlar, raqamli platformalar va internetdagi maʼlumotlar bazalari fuqarolarning shaxsiy maʼlumotlarini qayta ishlash, tarqatish, oʻzgartirish va noqonuniy foydalanish imkoniyatlarini kengaytirib bormoqda. Muallif shaxsiy maʼlumot tushunchasining mazmunini ochib berib, ularni toʻplash, saqlash, tarqatish va yoʻq qilish jarayonlari nafaqat fuqarolik-huquqiy va maʼmuriy munosabatlarni, balki jinoyat-huquqiy sohani ham qamrab olayotganini koʻrsatadi. Bugungi kunda kiberfiribgarlik, tovlamachilik, shaxsni qalbakilashtirish hamda shaxsiy maʼlumotlarning sizib chiqishi bilan bogʻliq holatlar koʻpayib borayotgani alohida qayd etiladi. …
XALQARO HAMKORLIKDA EKSTRADITSIYA TUSHUNCHASI, AHAMIYATI VA ROLI

Sultonova Lobar Mamarayim qizi

Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi, “Oʻzsanoatqurilishbank” ATByuridik xizmat guruhi yetakchi menejeri

Annotatsiya
Jinoyat protsessida xalqaro hamkorlik bugungi kunda samarali jinoiy odil sudlovning ajralmas qismi sifatida namoyon boʻlmoqda. Transchegaraviy jinoyatchilikning kuchayishi munosabati bilan davlatlararo hamkorlikning barqaror huquqiy mexanizmlariga obyektiv ehtiyoj paydo boʻlmoqda. Shunday mexanizmlardan biri ekstraditsiya boʻlib, u ayblanuvchilar yoki hukm qilingan shaxslarni jinoiy ta’qib qilish yoki hukmni ijro etish uchun topshirishga qaratilgan vositadir. Maqolada ekstraditsiyaning mazmuni va huquqiy tabiati milliy va xalqaro huquq chorrahasida amal qiluvchi institut sifatida tahlil qilinadi. Tadqiqot ekstraditsiyaning huquqiy asoslari, uni amalga oshirish tamoyillari, soʻralayotgan shaxsning shaxsiy huquqlari va siyosiy maqomiga oid cheklovlar masalalarini qamrab oladi. Muallif turli huquq tizimlari va protsessual kafolatlarni taʼminlashga turlicha yondashuvlarga ega davlatlar oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlarda yuzaga keladigan kollizion jihatlarni aniqlaydi. …
TIBBIY MAʼLUMOTLAR XAVFSIZLIGINI TAʼMINLASHNING XALQARO-HUQUQIY VA KONTSEPTUAL ASOSLARI

Yusupova Faringiz Oʻktam qizi

O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi huzuridagi Yuridik kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti dotsenti v.b.,yuridik fanlar boʻyicha falsafa doktori (PhD)

Annotatsiya
Maqolada sogʻliqni saqlash tizimining jadal raqamlashtirilishi sharoitida tibbiy maʼlumotlar xavfsizligini xalqaro darajada tartibga solishning nazariy-huquqiy asoslari koʻrib chiqiladi. Muallif maxfiy tibbiy maʼlumotlarni himoya qilishga qaratilgan normativ-huquqiy hujjatlar, jumladan, Yevropa Ittifoqining Maʼlumotlarni himoya qilish boʻyicha umumiy reglamenti (GDPR), Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotining raqamli sogʻliqni saqlash boʻyicha yoʻriqnomalari, Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (IHTT) tavsiyalari hamda boshqa xalqaro institutlar faoliyatini tahlil qilishga alohida eʼtibor qaratadi. Raqamli sogʻliqni saqlash tizimlarining global integratsiyalashuvi sharoitida tibbiy maʼlumotlarni ishonchli himoya qilishni taʼminlovchi yagona huquqiy standartlar va tamoyillarni shakllantirish muhimligi taʼkidlanadi. Telemeditsina, elektron tibbiy kartalar, diagnostikadagi sunʼiy intellekt tizimlari va mobil tibbiy ilovalardan foydalanishda yuzaga keladigan huquqiy va axloqiy muammolar ochib beriladi. …
QULAY ATROF-MUHITGA EGA BOʻLISH HUQUQINI TAʼMINLASH SOHASIDA MINTAQAVIY SHARTNOMAVIY-HUQUQIY MEXANIZMLAR

Rasbergenova Sarbinaz Alisherovna

Toshkent davlat yuridik universiteti Xalqaro huquq va inson huquqlari kafedrasi oʻqituvchisi

Annotatsiya
Maqola insonning qulay va sogʻlom atrof-muhitda yashash huquqini himoya qilish boʻyicha mintaqaviy tizimlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Ushbu tizimlar tartibga solishning universal darajasiga nisbatan ilgʻorroq va moslashuvchanroq yondashuvni namoyon etadi. Tadqiqot doirasida toʻrtta asosiy model: Inson huquqlari boʻyicha Yevropa konvensiyasining sud amaliyoti talqini va Orxus konvensiyasiga asoslangan Yevropa tizimi, qulay atrof-muhitga boʻlgan mustaqil huquqni va davlatlarning hududdan tashqari majburiyatlarini mustahkamlagan Amerika qitʼasi tizimi, jamoaviy ekologik huquqni birinchi bor meʼyoriy darajada tan olgan Afrika tizimi, shuningdek, Arab va ASEAN tizimlari keng koʻrib chiqiladi. Maqolada sud amaliyotiga alohida eʼtibor qaratilib, ekologik daʼvolar, iqlim va transchegaraviy ifloslanish yuzasidan qabul qilingan oʻxshash qarorlar va shuningdek, ekologik huquq himoyachilarini qoʻshimcha kafolatlar bilan himoya qilishni nazarda tutuvchi 2018-yilgi Eskasu bitimi kabi innovatsion vositalar oʻrganiladi. …
OʻZBEKISTONDA YOʻL-TRANSPORT INFRATUZILMASI SOHASIDA KORRUPSIYAVIY XAVF-XATARLAR VA ULARNI BARTARAF ETISH MEXANIZMLARI

Mirzayeva Mohina Srojiddinova

Oʻzbekiston Respublikasi Huquqni muhofaza qilish akademiyasi mustaqil izlanuvchisi

Annotatsiya
Mazkur maqolada 2022–2024-yillar davomida Oʻzbekistonda avtomobil yoʻllarini qurish va taʼmirlash sohasida sodir etilgan korrupsiya jinoyatlari chuqur tahlil qilingan. Tadqiqotda ushbu jinoyatlarning turlari, ularni amalga oshirish usullari, manfaatlar toʻqnashuvi holatlari, tender jarayonlaridagi kamchiliklar hamda davlat budjetiga yetkazilgan zarar statistik maʼlumotlar asosida yoritilgan. Muallif Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi va boshqa rasmiy manbalar, shuningdek, OECD, Jahon banki va Xalqaro valyuta jamgʻarmasi kabi xalqaro tashkilotlarning hisobotlariga tayangan holda tahlilning ilmiy ishonchliligini taʼminlagan. Maqolada sohadagi korrupsion xavflarning tizimli sabablari aniqlanib, nazorat institutlarining yetarli samaradorlik koʻrsatmasligi, shaffoflikning pastligi va affillanganlik muammolari ochib berilgan. Shuningdek, korrupsiya xavfini aniqlash va baholash boʻyicha xalqaro tajribalar, xususan, Buyuk Britaniya, Italiya va boshqa mamlakatlarning raqamli nazorat platformalari hamda maʼlumotlarni skrining qilish usullari tahlil qilingan. Ushbu tajriba asosida Oʻzbekistonda davlat xaridlarini shaffoflashtirish, tender jarayonlarini soddalashtirish va nazorat institutlarini kuchaytirishga oid aniq tavsiyalar ishlab chiqilgan. …