XALQARO HAMKORLIKDA EKSTRADITSIYA TUSHUNCHASI, AHAMIYATI VA ROLI
Sultonova Lobar Mamarayim qizi
Toshkent davlat yuridik universiteti mustaqil izlanuvchisi, “Oʻzsanoatqurilishbank” ATB yuridik xizmat guruhi yetakchi menejeri
Muallif haqida ma'lumot
Annotatsiya
Jinoyat protsessida xalqaro hamkorlik bugungi kunda samarali jinoiy odil sudlovning ajralmas qismi sifatida namoyon boʻlmoqda. Transchegaraviy jinoyatchilikning kuchayishi munosabati bilan davlatlararo hamkorlikning barqaror huquqiy mexanizmlariga obyektiv ehtiyoj paydo boʻlmoqda. Shunday mexanizmlardan biri ekstraditsiya boʻlib, u ayblanuvchilar yoki hukm qilingan shaxslarni jinoiy ta’qib qilish yoki hukmni ijro etish uchun topshirishga qaratilgan vositadir. Maqolada ekstraditsiyaning mazmuni va huquqiy tabiati milliy va xalqaro huquq chorrahasida amal qiluvchi institut sifatida tahlil qilinadi. Tadqiqot ekstraditsiyaning huquqiy asoslari, uni amalga oshirish tamoyillari, soʻralayotgan shaxsning shaxsiy huquqlari va siyosiy maqomiga oid cheklovlar masalalarini qamrab oladi. Muallif turli huquq tizimlari va protsessual kafolatlarni taʼminlashga turlicha yondashuvlarga ega davlatlar oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlarda yuzaga keladigan kollizion jihatlarni aniqlaydi. Xalqaro konvensiyalar, xususan, 1957-yilgi Ekstraditsiya toʻgʻrisidagi Yevropa konvensiyasining qoʻllanishiga va ularning tartib-taomillarni unifikatsiyalashga taʼsiriga alohida eʼtibor qaratiladi. Maqolada Oʻzbekiston Respublikasi, Fransiya va Turkiya huquq tizimlaridagi ekstraditsiya amaliyoti qiyosiy tahlil qilinadi. Odil sudlov manfaatlari bilan insonning asosiy huquqlarini himoya qilish oʻrtasida muvozanatli yondashuv zarurligi asoslab beriladi. Ekstraditsiyaning barqaror xalqaro huquqiy siyosatning muhim elementi sifatidagi salohiyati haqida xulosa chiqariladi. Taqdim etilgan materiallar xalqaro jinoyat huquqi sohasida faoliyat yuritayotgan qonun ijodkorlari, amaliyotchilar va tadqiqotchilar uchun foydali boʻlishi mumkin.
Kalit so'zlar
ekstraditsiya, xalqaro hamkorlik, jinoyat protsessi, huquqiy yordam, topshirish, jinoiy taʼqib, xalqaro konvensiyalar, yurisdiksiya